1. Umumiy ma’lumot:

PHP (Hypertext Preprocessor) — bu server tomonida ishlovchi dasturlash tili bo‘lib, asosan veb ilovalarni yaratish uchun ishlatiladi. PHP kodlari odatda .php kengaytmali fayllarda yoziladi va serverda bajariladi.

U dastlab 1994-yilda Rasmus Lerdorf tomonidan yaratilgan va bugungi kunga kelib juda keng tarqalgan. PHP eng mashhur CMS (Content Management System) — WordPress asosida ham ishlaydi.


2. Foydalanish holatlari:

  • Dinamik veb-sahifalarni yaratish
  • Ma’lumotlar bazasi bilan ishlash (MySQL, PostgreSQL, SQLite, va boshqalar)
  • Fayllarni yuklash va yuklab olish
  • Formalarni qayta ishlash
  • API yaratish va ularga ulanish
  • Sessiya va cookie’larni boshqarish

3. Qoidalar:

  • PHP kodi <?php ... ?> teglari orasida yoziladi
  • Har bir buyruq nuqta-vergul (;) bilan yakunlanadi
  • O‘zgaruvchilar $ belgisi bilan boshlanadi: $name = "Jamshidbek";
  • Case-sensitive (katta-kichik harflarni farqlaydi): $name va $Name — bu ikki xil o‘zgaruvchi

4. Tuzilishi:

<?php
  echo "Salom, PHP!";

  $ism = "Jamshidbek";
  echo "\nMening ismim: $ism";
?>

5. Bog‘liq xatolar:

  • Nuqta-vergulni unutish
  • Teglar noto‘g‘ri yopilishi: <?php ... ?>
  • O‘zgaruvchini e’lon qilmasdan ishlatish
  • PHP faylini server o‘rniga oddiy brauzerda ochishga urinish (Apache yoki Nginx kerak)

6. Xulosa:

PHP oson o‘rganiladigan, kuchli va keng qo‘llaniladigan veb dasturlash tili hisoblanadi. U orqali murakkab tizimlardan tortib, oddiy kontakt formagacha bo‘lgan barcha narsani yaratish mumkin. Laravel, Symfony kabi kuchli freymvorklar PHP asosida ishlaydi.


Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

+