1. Umumiy ma’lumot:
PHP (Hypertext Preprocessor) — bu server tomonida ishlovchi dasturlash tili bo‘lib, asosan veb ilovalarni yaratish uchun ishlatiladi. PHP kodlari odatda .php
kengaytmali fayllarda yoziladi va serverda bajariladi.
U dastlab 1994-yilda Rasmus Lerdorf tomonidan yaratilgan va bugungi kunga kelib juda keng tarqalgan. PHP eng mashhur CMS (Content Management System) — WordPress asosida ham ishlaydi.
2. Foydalanish holatlari:
- Dinamik veb-sahifalarni yaratish
- Ma’lumotlar bazasi bilan ishlash (MySQL, PostgreSQL, SQLite, va boshqalar)
- Fayllarni yuklash va yuklab olish
- Formalarni qayta ishlash
- API yaratish va ularga ulanish
- Sessiya va cookie’larni boshqarish
3. Qoidalar:
- PHP kodi
<?php ... ?>
teglari orasida yoziladi - Har bir buyruq nuqta-vergul (
;
) bilan yakunlanadi - O‘zgaruvchilar
$
belgisi bilan boshlanadi:$name = "Jamshidbek";
- Case-sensitive (katta-kichik harflarni farqlaydi):
$name
va$Name
— bu ikki xil o‘zgaruvchi
4. Tuzilishi:
<?php
echo "Salom, PHP!";
$ism = "Jamshidbek";
echo "\nMening ismim: $ism";
?>
5. Bog‘liq xatolar:
- Nuqta-vergulni unutish
- Teglar noto‘g‘ri yopilishi:
<?php ... ?>
- O‘zgaruvchini e’lon qilmasdan ishlatish
- PHP faylini server o‘rniga oddiy brauzerda ochishga urinish (Apache yoki Nginx kerak)
6. Xulosa:
PHP oson o‘rganiladigan, kuchli va keng qo‘llaniladigan veb dasturlash tili hisoblanadi. U orqali murakkab tizimlardan tortib, oddiy kontakt formagacha bo‘lgan barcha narsani yaratish mumkin. Laravel, Symfony kabi kuchli freymvorklar PHP asosida ishlaydi.
Leave a Reply